Godzinnik.pl Polska W Polsce jest ok. 400 tys. osób autystycznych. Tylko marginalny odsetek pracuje

W Polsce jest ok. 400 tys. osób autystycznych. Tylko marginalny odsetek pracuje

W Polsce jest ok. 400 tys. osób autystycznych. Tylko marginalny odsetek pracuje

Tylko ok. 2 proc. spośród 400 tys. osób autystycznych w Polsce pracuje zawodowo, co jest wartością niemalże na granicy błędu statystycznego. W całej UE ten wskaźnik jest ponad pięciokrotnie wyższy. – Dla osób neuroróżnorodnych brak pracy jest jednoznaczny z pewnym wykluczeniem społecznym – mówi Aleksandra Wesołowska-Sieja z Fundacji JiM. Jak wskazuje, większość osób autystycznych – jeśli tylko otrzymałaby odpowiednie wsparcie systemowe – byłaby zdolna podjąć pracę i nie tylko poprawić własny komfort życia, ale i istotnie wpłynąć na rozwój gospodarczy. Według szacunków Polskiego Instytutu Ekonomicznego w optymistycznym scenariuszu wzrost aktywności zawodowej osób autystycznych przełożyłby się rocznie na dodatkowe 14 mld zł dochodów do budżetu państwa, co pokryłoby ok. 1/3 wydatków na program 500+.

Szacuje się, że ok. 20 proc. polskiego społeczeństwa mieści się w spektrum neuroróżnorodności, do którego zaliczają się m.in. ADHD, zespół Aspergera, spektrum autyzmu, ale też dysleksja, dysgrafia lub dyskalkulia. Ta liczba rośnie, co odzwierciedlają m.in. statystyki dotyczące diagnozowania autyzmu – według danych NIK liczba uczniów, u których rozpoznano autyzm, corocznie zwiększa się o około 20 proc.

– Szacujemy, że w przypadku osób w spektrum autyzmu od 2 do 25 proc. z nich jest aktywnych zawodowo, to są zatrważająco niskie liczby. Te 2 proc. to, jeśli mówimy o osobach z niepełnosprawnością intelektualną, a 25 proc. to są osoby tzw. wysoko funkcjonujące, czyli w normie intelektualnej, natomiast to i tak wciąż jest zbyt mały odsetek – mówi Aleksandra Wesołowska-Sieja, kierowniczka ds. komunikacji w Fundacji JiM.

Z raportu przygotowanego przez Fundację JiM we współpracy z Polskim Instytutem Ekonomicznym („Droga do otwarcia rynku pracy w Polsce dla osób autystycznych”) wynika z kolei, że w Polsce jest obecnie ok. 400 tys. osób autystycznych, ale tylko ok. 2 proc. z nich pracuje zawodowo. Część z nich to w dodatku osoby niepełnozatrudnione.

W krajach europejskich sytuacja wygląda różnie w zależności od tego, z jakim społeczeństwem mamy do czynienia. W społeczeństwach silnie obywatelskich, jak np. w Wielkiej Brytanii, sytuacja wygląda znacznie lepiej, nieźle jest też w krajach skandynawskich. Natomiast jeśli chodzi o osoby neuroróżnorodne we Francji czy w Niemczech, tam ich sytuacja jest niestety dużo trudniejsza. Jeżeli spojrzymy z kolei na Polskę, to tutaj ciągle jest jeszcze dużo do zrobienia, począwszy od diagnozy i dostępu do niej, po edukację i otwartość rynku pracy – wymienia kierowniczka ds. komunikacji w Fundacji JiM.

Szacuje się, że w całej Europie jest ok. 5 mln osób w spektrum autyzmu. Niezależnie od ich potrzeb w zakresie wsparcia spotykają się one z dużym niezrozumieniem i dyskryminacją we wszystkich aspektach swojego życia, w tym w edukacji i szkoleniu zawodowym, co ma później odzwierciedlenie w słabych wskaźnikach dotyczących zatrudnienia. W skali UE bezrobocie wśród osób w spektrum autyzmu jest nieproporcjonalnie wysokie – wskaźnik zatrudnienia takich osób wynosi poniżej 10 proc. i jest znacznie niższy niż w przypadku ogółu osób niepełnosprawnych (47 proc.).

W Polsce sytuacja wygląda jeszcze gorzej – wskaźnik zatrudnienia wśród osób w spektrum autyzmu jest pięciokrotnie niższy niż średnia unijna (2 proc.) i plasuje się niemalże na granicy błędu statystycznego. Jest też 13-krotnie niższy niż w przypadku ogółu osób z niepełnosprawnościami w Polsce (26,4 proc.). Co więcej, według badań przeprowadzonych przez Fundację JiM aż 2/3 pracujących osób w spektrum autyzmu przyznaje, że ich wynagrodzenie jest niesatysfakcjonujące i nie pozwala im na samodzielne utrzymanie się.

Dla osób neuroróżnorodnych brak pracy jest po pierwsze jednoznaczny z pewnym wykluczeniem społecznym, z którym tak naprawdę mierzą się już w szkole, od wczesnego dzieciństwa. Później to się potęguje, nasila właśnie wtedy, kiedy nie mogą znaleźć pracy i nie mogą aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym. To oczywiście wiąże się też z ubóstwem i tym, że osoby neuroróżnorodne, dla których nie ma pracy, czują się tak, jakby nie było dla nich miejsca w społeczeństwie – mówi Aleksandra Wesołowska-Sieja.

Spektrum autyzmu to złożone, bardzo szerokie pojęcie. Obejmuje zaburzenia charakteryzujące się występowaniem nieprawidłowości w zakresie zachowań, komunikacji, relacji społecznych i funkcji poznawczych. Mieszczą się w nim zarówno głębokie zaburzenia, uniemożliwiające samodzielne funkcjonowanie w dorosłym życiu, jak i zaburzenia lekkie, które przy odpowiednim ukierunkowaniu nie przeszkadzają w normalnym funkcjonowaniu (tzw. autyzm wysoko funkcjonujący). Spektrum autyzmu nie musi się więc wiązać z niepełnosprawnością intelektualną, a każda osoba autystyczna ma nieco inne nasilenie i profil objawów. Wiele z nich ma jednak problemy sensoryczne, niezwykle restrykcyjne i powtarzające się zachowania oraz specyficzne dla siebie zainteresowania. Zdarza się, że wchodzą one w interakcje w sposób, który może być uznany za niezrozumiały dla otoczenia.

Podobnie jak każdy z neurotypów spektrum autyzmu ma też jednak mocne strony, które mogą być pożądane z perspektywy pracodawców. Osoby z takimi zaburzeniami cechuje wysoko rozwinięte myślenie analityczne, umiejętność rozwiązywania problemów, bardzo wysoki poziom koncentracji i umiejętność skupienia na powtarzalnych zadaniach. Według danych JP Morgan Chase, które przytacza firma doradcza PwC, pracownicy biorący udział w inicjatywie Autism at Work popełniają mniej błędów i są bardziej wydajni od neurotypowych pracowników aż o 90–140 proc.

Z raportu opracowanego przez Fundację JiM we współpracy z Polskim Instytutem Ekonomicznym wynika, że przeważająca większość osób autystycznych, jeśli tylko otrzymałaby odpowiednie wsparcie systemowe, byłaby zdolna podjąć pracę i nie tylko poprawić własny komfort życia, ale także istotnie wpłynąć na rozwój gospodarczy kraju.

Każde 100 zł wydane na program aktywizacji osób neuroróżnorodnych przyniosłoby 500 zł przychodu do budżetu – mówi kierowniczka ds. komunikacji w Fundacji JiM.

Według umiarkowanego scenariusza finanse publiczne w latach 2022–2050 zyskałyby średniorocznie dodatkowe 11,9 mld zł dochodów z podatków i składek ubezpieczeniowych. Aktywizacja zawodowa osób w spektrum autyzmu stanowiłaby też średni roczny impuls wzrostu PKB o blisko 17 mld zł (w latach 2022–2050 łączny wkład sięgałby aż 492,6 mld zł).

W optymistycznym scenariuszu korzyści byłyby jeszcze większe – średnioroczny wkład sięgałby prawie 23 mld zł, co oznaczałoby blisko 7,8 proc. wyższy PKB. Aktywizacja zawodowa osób w spektrum autyzmu do 2050 roku powiększyłaby polską gospodarkę o prawie 672 mld zł. Natomiast finanse publiczne zyskałyby średniorocznie dodatkowe 14 mld zł dochodów, co pokryłoby jedną trzecią wydatków na program 500+. Niebagatelne znaczenie dla gospodarki miałby również wzrost aktywizacji opiekunów osób autystycznych.

Jeśli chodzi o zmiany na rynku pracy, które powinny się zadziać, to tak naprawdę potrzebna jest zmiana systemowa oraz zmiana w myśleniu pracodawców, ale też współpracowników i ich podejściu do osób neuroróżnorodnych. Chodzi o dostrzeżenie trudności i zniwelowanie ich, ale też zwrócenie uwagi na talenty i kompetencje, jakie te osoby mogą wnieść do organizacji – podkreśla Aleksandra Wesołowska-Sieja.

Według raportu „Droga do otwarcia rynku pracy w Polsce dla osób autystycznych” ponad 60 proc. Polaków sądzi, że osoby autystyczne mogą podjąć czynną pracę zarobkową. Tyle samo deklaruje, że – będąc pracodawcą – zatrudniłoby osoby w spektrum autyzmu. Mimo to w praktyce wciąż decyduje się na to stosunkowo niewiele firm.

– Główną barierą z punktu widzenia pracodawców jest ciągle niska świadomość tego, jak funkcjonują osoby neuroróżnorodne, jakimi pracownikami są i mogą być. Podnoszenie tej świadomości jest kluczowe do tego, aby na rynku pracy było więcej takich osób – tłumaczy ekspertka. – Ze strony pracowników jest też strach przed niezrozumieniem, brakiem akceptacji i lęk przed tym, czy poradzą sobie na danym stanowisku. Patrząc z perspektywy osób neuroróżnorodnych, czasami sam etap poszukiwania pracy jest już trudny, co wynika m.in. z małej wiary w swoje możliwości i kompetencje, ale niestety też z systemu edukacji, z tego, w jaki sposób te osoby są przygotowywane do wejścia na rynek pracy.

Według raportu Fundacji JiM sposobem na poprawę obecnej sytuacji jest współpraca specjalistów różnych dziedzin i na wielu płaszczyznach: od polityków odpowiedzialnych za zmiany systemowe aż po terapeutów, którzy przygotują osoby w spektrum autyzmu do podjęcia pracy, i pracowników socjalnych, którzy będą potrafili doradzać i wspierać swoich podopiecznych zarówno przy zdobywaniu pracy, jak i po jej otrzymaniu. Konieczny jest również wzrost świadomości na temat autyzmu wśród pracodawców i współpracowników.

Źródło: Newseria

NAJNOWSZE INFORMACJE

Co wydarzyło się po Eurowizji 2024? Luna dopiero teraz o tym powiedziała

Luna reprezentowała Polskę w Eurowizji w 2024 roku. Dopiero teraz przyznała, co przeżyła po konkursie.

Recepta na „bezpłatny lek” także w prywatnym gabinecie. Ta zmiana ucieszy pacjentów

Do tej pory jedynie lekarz mający umowę z NFZ mógł wystawić receptę na bezpłatny lek. Teraz będzie mógł to uczynić także lekarz w prywatnym ośrodku. Niestety, nie dla każdego pacjenta.

Majątek Friza zwala z nóg. Taka kasa i to jeszcze przed trzydziestką

Karol "Friz" Wiśniewski może się pochwalić ogromnym sukcesem w sieci. Niesamowite, jak wielki majątek ma w tak młodym wieku.

Kajakarz w paszczy wieloryba. To była prawdziwa chwila grozy, jest nagranie

Prawdziwą chwilę grozy przeżyło dwóch kajakarzy u wybrzeży Chile. Jeden z nich wpadł prosto w paszczę humbaka.

Kate i William podzielili się romantycznym zdjęciem z okazji walentynek

Księżna Kate i książę William podzielili się dziś zdjęciem z prywatnego archiwum.

Iga Baumgart-Witan: Kiedy startuję na zawodach, to polityka jest absolutnie poza mną. Nie wypowiadam się publicznie na temat sympatii i antypatii politycznych

Biegaczka uważa, że sportowcy rzadko mówią o swoich przekonaniach politycznych, bo nie chcą narzucać innym swoich poglądów i być ocenianymi przez ich pryzmat. Sport i polityka jednak przenikają...

Polski przemysł meblarski traci na konkurencyjności. Coraz więcej mebli trafia na krajowy rynek z zagranicy

Pozycja polskiego przemysłu leśno-drzewnego rosła systematycznie przez ostatnie kilkanaście lat. Obecnie Polska jest wśród liderów w produkcji i eksporcie okien, podłóg czy mebli z drewna w Europie. Mniejsza...

Eskalacja konfliktu w Afryce Środkowej. Europosłowie wzywają do zawieszenia umowy UE–Rwanda na dostawy surowców

Narasta konflikt między wspieranymi przez rwandyjską armię rebeliantami a Demokratyczną Republiką Konga. Wojna toczy się przede wszystkim o ogromne złoża surowców – przede wszystkim kobaltu, koltanu,...

Spływające resztki nawozów największym zagrożeniem dla Bałtyku. Pojawiają się nowe wyzwania związane z energetyką wiatrową

Eutrofizacja wód Bałtyku wciąż jest największym zagrożeniem dla ekosystemów – mówią ekolodzy. Na znaczeniu zyskuje też zanieczyszczenie mikroplastikiem, a w kolejnych latach pojawią się wyzwania...

Dzieci mają zbyt łatwy dostęp do pornografii i patostreamingu. Rzecznik Praw Dziecka apeluje o zaostrzenie prawa

97 proc. młodzieży zauważa szkodliwe zjawiska w internecie. Za najbardziej szkodliwe uważają hejt, stalking i publikowanie czyjegoś wizerunku bez jego zgody – wynika z badania PBS...

W przeszłości Patyra zdradzał żonę. Teraz wypowiadał się o katolickich wartościach

Rafał Patyra nie zawsze był idealnym mężem. W trakcie porannego programu w TV Republika przyznał się do błędów. Mówił też o wierze.

Żywiec. Kierowca doniósł sam na siebie, że prowadzi po pijaku

W ubiegły poniedziałek dyżurny żywieckiej komendy odebrał nietypowe zgłoszenie. 40-latek zadzwonił na policję, by poinformować, że jedzie na podwójnym gazie.

O TYM SIĘ MÓWI

Inez Lis – wiek, waga, wzrost. Kim jest Inez Lis?

Inez Lis to popularna polska influencerka, członkini grupy Dresscode, która zdobyła znaczną rozpoznawalność dzięki swojej aktywności w mediach społecznościowych, zwłaszcza na Instagramie....

Wojek – wiek, kariera, współpraca z Książulem, dziewczyna

Wojek, znany również jako Maciej Wojas, to jedna z popularniejszych postaci w polskim internecie. Zyskał dużą popularność dzięki swojemu kanałowi na YouTube...

Książulo – wiek, praca, dziewczyna, miejsce zamieszkania

Szymon Nyczke, znany w internecie jako Książulo, to popularny twórca internetowy, który zdobył szerokie uznanie na platformie YouTube. Jego twórczość i życie...

Laura Zawadzka – wzrost, waga, dziecko, partner. Kim jest Laura Zawadzka?

Laura Zawadzka zasłynęła dzięki występowi w czwartej edycji popularnego reality show "Love Island". Po programie, jej życie nabrało tempa, gdy zaszła w...

Najnowszy sondaż prezydencki. Kto cieszy się największym poparciem?

Uczestnicy badania przeprowadzonego przez United Surves dla Wirtualnej Polski zostali zapytani o to, na kogo będą głosować w najbliższych wyborach prezydenckich. Liderem nadal Rafał Trzaskowski, ale wielu zagłosowałoby na Karola Nawrockiego.

Ile dzieci ma Agnieszka Gozdyra? Co wiemy o życiu prywatnym znanej dziennikarki?

Agnieszka Gozdyra to postać doskonale znana widzom polskich mediów. Jako dziennikarka i prezenterka telewizyjna w Polsat News zdobyła uznanie i szacunek dzięki...