Godzinnik.pl Polska W Warszawie odnowiono 165 tablic upamiętniających miejsca nazistowskich mordów. Prof. Piotr Gliński:...

W Warszawie odnowiono 165 tablic upamiętniających miejsca nazistowskich mordów. Prof. Piotr Gliński: Pamięć historyczna kształtuje tożsamość i wspólnotę

W Warszawie odnowiono 165 tablic upamiętniających miejsca nazistowskich mordów. Prof. Piotr Gliński: Pamięć historyczna kształtuje tożsamość i wspólnotę

W Warszawie jest 165 słynnych Tablic Tchorka, upamiętniających miejsca nazistowskich mordów i rzezi dokonywanych przez Niemców na mieszkańcach stolicy podczas II wojny światowej. Dotąd zapomniane i podniszczone, zawierały tylko podstawowe informacje o dacie popełnionej zbrodni i liczbie ofiar. Fundacja PGE zakończyła właśnie projekt, w ramach którego każda z tablic została odnowiona i uzupełniona szczegółowymi informacjami w języku polskim i angielskim, aby przekaz o tragicznych losach Warszawy w trakcie wojny miał szansę dotrzeć również do zagranicznych turystów. Do bezimiennych Tablic Tchorka przypisano również personalia i historie osób, które zginęły w miejscu nią upamiętnionym. Projekt realizowany we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej i autorskim zespołem historyków zajął w sumie pięć lat.

– Ten projekt dotyczył bardzo ważnego, tragicznego okresu polskiej historii, czyli II wojny światowej i ofiar zabijanych na ulicach Warszawy. Tutaj się odbywały egzekucje, masowe mordy organizowane przez Niemców na mieszkańcach stolicy. O tym musimy pamiętać, bo pamięć historyczna kształtuje tożsamość, wspólnotę, kształtuje jej siłę i decyduje o szansach rozwojowych przyszłych pokoleń – mówi agencji Newseria Biznes prof. Piotr Gliński, minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Słynne Tablice Tchorka, które można znaleźć m.in. na wielu warszawskich budynkach, upamiętniają egzekucje dokonywane przez Niemców na mieszkańcach stolicy w czasie II wojny światowej. Przykładem jest m.in. plac Męczenników Warszawskiej Woli miejsce masowej rzezi ok. 50 tys. mieszkańców stolicy przeprowadzonej przez Niemców w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego. To jedna z największych zbrodni na polskiej ludności cywilnej dokonanych podczas II wojny światowej.

Warszawiacy już w okresie wojny starali się upamiętniać takie miejsca, składając kwiaty i zapalając znicze. Spotykało się to jednak z represjami niemieckich okupantów. W styczniu 1945 roku już w wolnej od Niemców Warszawie mieszkańcy miasta zaczęli spontanicznie stawiać w miejscach egzekucji krzyże i tablice pamiątkowe. Potem inicjatywę przejęły władze komunistyczne, które ogłosiły konkurs na projekt formy oznaczenia miejsc walk i męczeństwa. Wygrał go artysta i rzeźbiarz Karol Tchorek, który zaprojektował tablicę w szarym piaskowcu z krzyżem maltańskim pośrodku.

Począwszy od lat 50. ubiegłego wieku takie tablice (zawierające zazwyczaj tylko podstawowe informacje o liczbie ofiar i dacie popełnionej zbrodni) były umieszczane w wielu różnych miejscach Warszawy i podstołecznych miejscowości. Na przestrzeni dekad wiele z nich zostało zniszczonych albo całkiem zniknęło. Do dziś w stolicy zachowało się ich 165. Są prawdziwym unikatem na tle innych krajów dotkniętych II wojną światową, a dla warszawiaków stanowią stały element przestrzeni miasta.

– Tablice pamięci Karola Tchorka to są miejsca znane warszawiakom od dziecka – mówi Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej. – Chcieliśmy nadać im odpowiednią rangę, ponieważ one przez długi czas były opuszczone i zaniedbane, nikt się nimi nie opiekował. Dlatego podjęliśmy się kwerendy historycznej, zlokalizowaliśmy w Warszawie 165 tych tablic i odnowiliśmy ponad 130 z nich. Umieściliśmy też przy nich tabliczki w języku polskim i angielskim z informacjami o tym, co się działo w danym miejscu.

Chodziło o to, żeby odświeżyć pamięć nas wszystkich, ale i pokazać zagranicznym turystom, którzy licznie odwiedzają Warszawę, co się działo na ulicach tego miasta podczas niemieckiej okupacji – dodaje prof. Piotr Gliński. – Rolą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego było patronowanie temu projektowi.

Projekt Tablice Pamięci został zainaugurowany przez Grupę PGE pięć lat temu, w 80. rocznicę II wojny światowej. Najpierw we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej zostały przygotowane szczegółowe opisy zdarzeń upamiętnionych historycznymi tablicami. Następnie uzgodniono z Biurem Stołecznego Konserwatora Zabytków projekt dodatkowych tabliczek ze szczegółowymi informacjami w języku polskim i angielskim o zbrodniach dokonywanych przez Niemców na ludności Warszawy. Dzięki temu przekaz miał dotrzeć również do zagranicznych turystów. Umieszczony na tabliczkach kod QR odsyła z kolei do biblioteki multimediów i materiałów na stronie internetowej www.tablicepamieci.pl, które pozwalają poznać losy Warszawy i jej mieszkańców podczas II wojny światowej przez pryzmat Tablic Tchorka. 

– Opracowaliśmy również aplikację, która pozwala zlokalizować te tablice, poznać historię każdego z tych miejsc i zwiedzać Warszawę przez pryzmat tych tragicznych dni. W tej aplikacji jest też wiele przedwojennych i międzywojennych zdjęć, które pozwalają zobaczyć, jak wyglądała Warszawa w czasie okupacji – mówi Wojciech Dąbrowski.

Co istotne Fundacja PGE podjęła się też przypisania do każdej z bezimiennych Tablic Tchorka historii i nazwisk osób, które zginęły w miejscu nią upamiętnionym. Nawiązała w tym celu współpracę z zespołem historyków, którzy wykorzystali m.in. dostępną literaturę, zeznania i relacje mieszkańców Warszawy z lat 40. ubiegłego wieku oraz opracowania wykonane w Muzeum Powstania Warszawskiego. W efekcie powstała pierwsza w Polsce baza gromadząca w jednym miejscu personalia osób zamordowanych na ulicach Warszawy przez nazistowskich okupantów. Obecnie liczy ona ponad 3100  nazwisk i wciąż jest aktualizowana.

– Dzięki aplikacji tablicepamieci.pl można odnaleźć swoich przodków lub zapoznać się ze wspomnieniami o ofiarach, o relacjach ze zbrodni niemieckich, odnaleźć w nich fragment swojego miasta. To były dramaty dotyczące czasem setek czy nawet tysięcy ludzi, ale w tym przypadku każda z tych ofiar ma imię i nazwisko, ma swoje radości i smutki. I dzięki temu nagle staje się dużo bliższa przeciętnemu człowiekowi niż tylko cyfra na tablicy – mówi Wiktor Cygan, historyk z Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie.

Projekt Tablice Pamięci objął również szereg dodatkowych inicjatyw, które miały na celu upamiętnienie i popularyzację tragicznej historii Warszawy w okresie okupacji. To m.in. realizowany w szkołach program Miasto Pamięci i wystawa „Ofiary cywilne Warszawy w czasie niemieckiej okupacji w latach 1939–1945”, która stanęła na warszawskim Dworcu Centralnym, odwiedzanym codziennie przez dziesiątki tysięcy ludzi.

– Wydaliśmy też polsko-angielski album o tablicach pamięci, pokazujący, co się działo wówczas na ulicach Warszawy. Przeprowadziliśmy też szereg działań edukacyjnych w szkołach w całej Polsce, konkursy, wystawy, koncerty, było ich bardzo wiele. Chcieliśmy w ten sposób przypomnieć Polakom, że dzisiaj możemy żyć w wolnej Polsce właśnie dzięki bohaterom, którzy zginęli na ulicach Warszawy – mówi prezes PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Źródło: Newseria

NAJNOWSZE INFORMACJE

16-latka kupiła alkohol posługując się fałszywym mObywatelem. Grożą jej poważne konsekwencje

16-latka posłużyła się sfałszowanym mObywatelem, aby kupić alkohol dla siebie i swoich kolegów, poinformowała policja w Bytowie. Nastolatkowie będą odpowiadać przed Sądem Rodzinnym i Nieletnich.

Gdzie wrzucać torebki po herbacie? Wiele osób popełnia ten błąd

Codziennie ludzie na całym świecie zaparzają herbatę, ale czy zastanawialiście się, gdzie wyrzucać zużyte torebki? Ludzie często popełniają błędy, wrzucając je do pojemnika na odpady. Sprawdź, jak prawidłowo segregować torebki po herbacie i dlaczego to takie ważne!

Wielkie zmiany w urzędach pracy. Rząd planuje reformy

Szykują się zmiany w urzędach pracy. Projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia ma zastąpić dotychczas obowiązującą ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jakie zmiany przewiduje?

Walka z patologią na drogach. Rząd zapowiada zaostrzenie niektórych przepisów

Rząd opublikował w czwartek projekt ustawy, który zakłada m.in. podwyższenie kar dla uczestników nielegalnych wyścigów oraz modyfikacje zasad konfiskaty pojazdów.

Dużo zwolnień grupowych w 2024 roku. „Najwięcej od wybuchu pandemii”

W minionym roku wiele firm ogłosiło i przeprowadziło zwolnienia grupowe. Jak pisze "Rzeczpospolita", rok 2025 też będzie trudny.

Zakupy Online: Jak Znaleźć Najlepsze Okazje i Oszczędzać?

Zakupy online stały się nieodłączną częścią naszego codziennego życia. Wygoda, oszczędność czasu i szeroki wybór produktów to tylko niektóre z zalet zakupów...

Radosław Majdan: Jestem zniesmaczony tym, ile czasu poświęciliśmy na załatwianie pozwoleń na budowę domu. Teraz zastanawiamy się, czy nie wybrać planu B

Były piłkarz przyznaje, że w przypadku jego małżeństwa droga do budowy wymarzonego domu w Konstancinie-Jeziornie okazała się niezwykle długa, kręta i bardziej skomplikowana, niż się spodziewali. Uzyskiwanie niezbędnych...

Sejm pracuje nad podwyżką akcyzy na e-papierosy i urządzenia do waporyzacji. Część produktów może zniknąć z rynku

Planowane podwyżki akcyzy mogą doprowadzić do wycofania części produktów z rynku, a eksperci zwracają uwagę na szereg nieprawidłowości dotyczących projektu i sposobu ich procedowania. Zdaniem dr....

Rola telekomów w upowszechnianiu sztucznej inteligencji rośnie. T-Mobile udostępnia klientom zaawansowaną wyszukiwarkę Perplexity Pro

Firmy telekomunikacyjne odgrywają coraz ważniejszą rolę w udostępnianiu szerokiemu odbiorcy sztucznej inteligencji. T-Mobile udostępni swoim klientom w ramach programu Magenta Moments, całkowicie za darmo, zaawansowaną...

Miasta będą się starzały wolniej niż reszta kraju. Jednak w niektórych do 2050 roku seniorzy będą stanowić 37 proc. populacji

Udział osób starszych w populacji Polski będzie się stopniowo zwiększał i w 2050 roku wyniesie 34 proc. Dla porównania w 12 największych miastach będzie to 31 proc....

Nowoczesne formy podania leków pozwalają uniknąć hospitalizacji. To duże ułatwienie dla pacjentów z chorobami przewlekłymi

Opracowywanie nowoczesnych form podania leków to odpowiedź na stale rosnącą liczbę pacjentów z chorobami przewlekłymi, m.in. onkologicznymi, hematologicznymi i psychiatrycznymi. Jeden zastrzyk zamiast codziennego łykania tabletek, wlewów...

To imię nosi tylko 3 Polaków. Niedługo zostanie zapomniane

Jakie wybrać imię dla dziecka? Kwestia ta zawsze jest wyzwaniem dla rodziców. Wśród polskich imion znajduje się jedno, niemal wymarłe imię.

O TYM SIĘ MÓWI

Laura Zawadzka – wzrost, waga, dziecko, partner. Kim jest Laura Zawadzka?

Laura Zawadzka zasłynęła dzięki występowi w czwartej edycji popularnego reality show "Love Island". Po programie, jej życie nabrało tempa, gdy zaszła w...

Wojek – wiek, kariera, współpraca z Książulem, dziewczyna

Wojek, znany również jako Maciej Wojas, to jedna z popularniejszych postaci w polskim internecie. Zyskał dużą popularność dzięki swojemu kanałowi na YouTube...

Inez Lis – wiek, waga, wzrost. Kim jest Inez Lis?

Inez Lis to popularna polska influencerka, członkini grupy Dresscode, która zdobyła znaczną rozpoznawalność dzięki swojej aktywności w mediach społecznościowych, zwłaszcza na Instagramie....

Książulo – wiek, praca, dziewczyna, miejsce zamieszkania

Szymon Nyczke, znany w internecie jako Książulo, to popularny twórca internetowy, który zdobył szerokie uznanie na platformie YouTube. Jego twórczość i życie...

Dominik Tarczyński – wiek, żona, dzieci i kariera polityczna

Dominik Tarczyński to jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci polskiej sceny politycznej. Jego bogaty życiorys, kontrowersyjne wypowiedzi i szeroka działalność publiczna sprawiają, że...

Kim jest Paweł Svinarski? Wiek, dziewczyna, dziecko, praca

Paweł Svinarski to jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci w polskim internecie, szczególnie w obszarze biznesu i finansów. Jego działalność w mediach społecznościowych...