Godzinnik.pl Polska Osoby kłamiące odczuwają satysfakcję, gdy ich kłamstwo nie wyjdzie na jaw. Mają...

Osoby kłamiące odczuwają satysfakcję, gdy ich kłamstwo nie wyjdzie na jaw. Mają jednak niższą samoocenę i gorsze samopoczucie

Ludzie kłamią z różnych powodów: najczęściej po to, żeby poprawić swój wizerunek albo nie zranić uczuć drugiej osoby. Niewykryte kłamstwo daje pewien rodzaj satysfakcji, ale mimo wszystko wiąże się to z kosztami dla osoby, która je wypowiada – wskazują naukowcy z Uniwersytetu Twente. Osoby kłamiące mają bowiem niższą samoocenę i odczuwają negatywne emocje bez względu na to, z jakiego powodu kłamią. Okazało się, że nawet samo wspominanie sytuacji, w której skłamali, może mieć negatywny wpływ na dobrostan psychiczny. 

Badacze wyciągnęli takie wnioski na podstawie wyników czterech eksperymentów. W każdym z nich wzięło udział od 100 do 285 uczestników w różnym wieku i różnej płci. Wyniki badania opublikowano w „The British Journal of Social Psychology”.

Najpierw badani mieli się odnieść do opisu dylematów, jakie mogły się wydarzyć w życiu codziennym, i napisać, czy gdy sami ostatnio znaleźli się w takiej sytuacji, skłamali czy powiedzieli prawdę. Dylematy dzieliły się na dwie kategorie: egoistyczne (np. kłamstwo dotyczące kwalifikacji na rozmowie o pracę, kiedy chcemy poprawić swój wizerunek) i zorientowane na innych, altruistyczne (np. wypowiedzenie fałszywego komplementu czy zatajenie bolesnej prawdy). W przypadku pierwszego rodzaju kłamstw odsetek wśród uczestników wyniósł prawie 42 proc., w przypadku drugiego – ponad 45 proc. Wszyscy kłamiący mieli przez to zaniżoną samoocenę i doświadczali więcej negatywnych uczuć niż ci, którzy wybrali prawdę.

 Kłamca decyduje się na powiedzenie nieprawdy, ponieważ uważa, że może wynieść z tego jakieś korzyści. Osiąga pozytywne skutki kłamstwa w porównaniu z powiedzeniem prawdy. Nasze zainteresowania idą jednak w kierunku kosztów, jakie ponoszą sami kłamcy – mówi agencji Newseria Innowacje Marielle Stel z Uniwersytetu Twente w Enschede w Holandii.

W drugim eksperymencie uczestnicy mieli za zadanie opisać sytuację z przeszłości, w której kłamali lub zdecydowali się powiedzieć prawdę. Zbadano towarzyszące temu emocje. Okazało się, że pamiętający sytuację, gdy mijali się z prawdą, mieli niższą samoocenę niż osoby, które mówiły prawdę.

– Wykazujemy, że kiedy kłamiesz, zaczynasz postrzegać siebie w nieco mniej pozytywnym świetle. Kłamanie obniża naszą samoocenę, ponieważ, ogólnie mówiąc, mijanie się z prawdą jest uważane za niemoralne zachowanie. Kiedy ludzie kłamią, mają poczucie, że robią coś złego w danym momencie – mówi Marielle Stel.

W trzeciej części badania naukowcy chcieli odtworzyć ustalenia z poprzednich eksperymentów. W tym celu poprosili uczestników o zapisywanie przez jeden dzień swoich kłamstw i stojących za nimi motywów. Eksperyment potwierdził, że osoby, które kłamały, niezależnie od przyczyny, miały niższą samoocenę niż te, które nie kłamały wcale. Okazało się też, że ludzie najczęściej kłamią na swój temat. Ponad 22 proc. uczestników skłamało egoistycznie, ponad 8 proc. altruistycznie, a reszta, niemal 70 proc., tego dnia nie kłamała wcale.

W czwartym eksperymencie zapytano uczestników, czy zdarzało im się mówić kłamstwa przez pięć kolejnych dni. Okazało się, że połowa osób kłamała, a tylko 19 proc. nie powiedziało żadnego kłamstwa w okresie objętym badaniem. Co więcej, kłamstwo danego dnia spowodowało obniżenie samooceny w porównaniu z samooceną poprzedniego dnia i średnim poziomem samooceny. Oznacza to, że ludzie, którzy kłamią, na ogół nie mają niskiej samooceny, ale mówienie nieprawdy ją obniża.

– Pomimo tego, że osoby mówiące nieprawdę uważają, że kłamstwo poprawi ich sytuację, doświadczają kosztów kłamania w postaci niższej samooceny – podkreśla badaczka z z Uniwersytetu Twente. – Oprócz psychologicznych kosztów obejmujących obniżenie samooceny osoby, które kłamią, mogą doświadczyć również czegoś, co nazywamy radością oszukiwania (duping delight). To uczucie zadowolenia, kiedy kłamstwo zostanie przyjęte za prawdę przez drugą osobę. Jednocześnie kłamanie wymaga wiele wysiłku, aby wymyślić historię i zachować jej spójność w przyszłości. Oznacza to, że kiedy kłamiemy, odczuwamy większe wyczerpanie w porównaniu z mówieniem prawdy.

Źródło: Newseria

NAJNOWSZE INFORMACJE

Co wydarzyło się po Eurowizji 2024? Luna dopiero teraz o tym powiedziała

Luna reprezentowała Polskę w Eurowizji w 2024 roku. Dopiero teraz przyznała, co przeżyła po konkursie.

Recepta na „bezpłatny lek” także w prywatnym gabinecie. Ta zmiana ucieszy pacjentów

Do tej pory jedynie lekarz mający umowę z NFZ mógł wystawić receptę na bezpłatny lek. Teraz będzie mógł to uczynić także lekarz w prywatnym ośrodku. Niestety, nie dla każdego pacjenta.

Majątek Friza zwala z nóg. Taka kasa i to jeszcze przed trzydziestką

Karol "Friz" Wiśniewski może się pochwalić ogromnym sukcesem w sieci. Niesamowite, jak wielki majątek ma w tak młodym wieku.

Kajakarz w paszczy wieloryba. To była prawdziwa chwila grozy, jest nagranie

Prawdziwą chwilę grozy przeżyło dwóch kajakarzy u wybrzeży Chile. Jeden z nich wpadł prosto w paszczę humbaka.

Kate i William podzielili się romantycznym zdjęciem z okazji walentynek

Księżna Kate i książę William podzielili się dziś zdjęciem z prywatnego archiwum.

Iga Baumgart-Witan: Kiedy startuję na zawodach, to polityka jest absolutnie poza mną. Nie wypowiadam się publicznie na temat sympatii i antypatii politycznych

Biegaczka uważa, że sportowcy rzadko mówią o swoich przekonaniach politycznych, bo nie chcą narzucać innym swoich poglądów i być ocenianymi przez ich pryzmat. Sport i polityka jednak przenikają...

Polski przemysł meblarski traci na konkurencyjności. Coraz więcej mebli trafia na krajowy rynek z zagranicy

Pozycja polskiego przemysłu leśno-drzewnego rosła systematycznie przez ostatnie kilkanaście lat. Obecnie Polska jest wśród liderów w produkcji i eksporcie okien, podłóg czy mebli z drewna w Europie. Mniejsza...

Eskalacja konfliktu w Afryce Środkowej. Europosłowie wzywają do zawieszenia umowy UE–Rwanda na dostawy surowców

Narasta konflikt między wspieranymi przez rwandyjską armię rebeliantami a Demokratyczną Republiką Konga. Wojna toczy się przede wszystkim o ogromne złoża surowców – przede wszystkim kobaltu, koltanu,...

Spływające resztki nawozów największym zagrożeniem dla Bałtyku. Pojawiają się nowe wyzwania związane z energetyką wiatrową

Eutrofizacja wód Bałtyku wciąż jest największym zagrożeniem dla ekosystemów – mówią ekolodzy. Na znaczeniu zyskuje też zanieczyszczenie mikroplastikiem, a w kolejnych latach pojawią się wyzwania...

Dzieci mają zbyt łatwy dostęp do pornografii i patostreamingu. Rzecznik Praw Dziecka apeluje o zaostrzenie prawa

97 proc. młodzieży zauważa szkodliwe zjawiska w internecie. Za najbardziej szkodliwe uważają hejt, stalking i publikowanie czyjegoś wizerunku bez jego zgody – wynika z badania PBS...

W przeszłości Patyra zdradzał żonę. Teraz wypowiadał się o katolickich wartościach

Rafał Patyra nie zawsze był idealnym mężem. W trakcie porannego programu w TV Republika przyznał się do błędów. Mówił też o wierze.

Żywiec. Kierowca doniósł sam na siebie, że prowadzi po pijaku

W ubiegły poniedziałek dyżurny żywieckiej komendy odebrał nietypowe zgłoszenie. 40-latek zadzwonił na policję, by poinformować, że jedzie na podwójnym gazie.

O TYM SIĘ MÓWI

Inez Lis – wiek, waga, wzrost. Kim jest Inez Lis?

Inez Lis to popularna polska influencerka, członkini grupy Dresscode, która zdobyła znaczną rozpoznawalność dzięki swojej aktywności w mediach społecznościowych, zwłaszcza na Instagramie....

Wojek – wiek, kariera, współpraca z Książulem, dziewczyna

Wojek, znany również jako Maciej Wojas, to jedna z popularniejszych postaci w polskim internecie. Zyskał dużą popularność dzięki swojemu kanałowi na YouTube...

Książulo – wiek, praca, dziewczyna, miejsce zamieszkania

Szymon Nyczke, znany w internecie jako Książulo, to popularny twórca internetowy, który zdobył szerokie uznanie na platformie YouTube. Jego twórczość i życie...

Laura Zawadzka – wzrost, waga, dziecko, partner. Kim jest Laura Zawadzka?

Laura Zawadzka zasłynęła dzięki występowi w czwartej edycji popularnego reality show "Love Island". Po programie, jej życie nabrało tempa, gdy zaszła w...

Najnowszy sondaż prezydencki. Kto cieszy się największym poparciem?

Uczestnicy badania przeprowadzonego przez United Surves dla Wirtualnej Polski zostali zapytani o to, na kogo będą głosować w najbliższych wyborach prezydenckich. Liderem nadal Rafał Trzaskowski, ale wielu zagłosowałoby na Karola Nawrockiego.

Ile dzieci ma Agnieszka Gozdyra? Co wiemy o życiu prywatnym znanej dziennikarki?

Agnieszka Gozdyra to postać doskonale znana widzom polskich mediów. Jako dziennikarka i prezenterka telewizyjna w Polsat News zdobyła uznanie i szacunek dzięki...